بیزینس پلن یا طرح کسبوکار (Business Plan) چیست؟
فرض کنید که شما ایده کسبوکار ورزشی خودتان را کلی تجزیه و تحلیل کردهاید و تصمیم جدی دارید که آن را با یک سرمایهگذار یا حتی یک شریک در میان بگذارید تا کار را شروع کنید.
ارائه خودتان را از کجا شروع میکنید؟
چه سوالاتی را در توضیحاتتان جواب میدهید؟
اصلاً برای آینده برنامهای دارید؟
میدانید که برای هر بخش از کسبوکارتان چقدر زمان لازم است؟
خب اگر پاسخ این سوالات را داشته باشید در حقیقت شما بیزینس پلن خودتان را آماده کردهاید.
بیزینس پلن یا طرح کسبوکار (Business Plan) برای رسیدن به اهداف کسبوکار طراحی میشود اگر بخواهیم به سادهترین شکل ممکن بیان کنیم، یک طرح کسب کار یا همان بیزینس پلن، در حقیقت یک راهنما میباشد که برای تجارت شما، مورداستفاده قرار میگیرد.
نوشتن بیزینس پلن یا طرح کسبوکار چگونه صورت میگیرد؟
اغلب کسایی که تازه می خوان کسبوکار راه بندازن فکرمی کنن که طرح کسبوکار (Business plan)، حتم باید طرحی طولانی و چند صدبرگ باشه، اما در اصل نیازی نیست که طولانی باشد و برخی اوقات طرحهای کسبوکار یکصفحهای نیز می توانن بسیار مفید باشند.
بنابراین شما اگر طرح تجاری (بیزینس پلن) خوبی بنویسید موفقیت شمارا در تجارت تضمین خواهد نمود.
شما بهعنوان یک کارآفرین ورزشی باید بیزینس پلن و یا طرح کسبوکاری را در اختیار داشته باشید تا بتوانید بهوسیله آن مسئولین را متقاعد کنید که توانایی کسب درآمد از ایده خود رادارید.
ما با تهیه و نوشتن طرح کسبوکار قدمبهقدم با شما همراه بوده و شمارا در راهاندازی کسبوکار خود در کشور موردنظر خودیاری میرسانیم.
نوشتن بیزینس پلن را از کجا شروع کنیم؟
از این سیزده مرحله شروع به نوشتن بیزینس پلن کسبوکار ورزشی خودمون رو میکنیم
۱۳+۱ مرحله برای نوشتن بیزینس پلن:
توصیف کسبوکار
شناخت مخاطب
تحلیل بازار
اندازه کسبوکار
اهداف کسبوکار
نیازهای اولیه
برنامه بازاریابی کسبوکار
مکان کسبوکار
هزینه کسبوکار
مدیریت کسبوکار
مهمترین خطرات
استراتژیهای توسعه
زمانبندی اهداف
توصیف کسبوکار:
اولین قدم در نوشتن بیزینس پلن، توصیف کسبوکار است شما باید کسبوکارتان رو کامل مشخص کنید و نام کسبوکارتان، زمینهٔ فعالیت، وضعیت کنونی و جهتگیری آینده و اسرار تجاری باید رو مشخص کنید. این بخش جز قسمتهای پایهای کسبوکارتان است.
شناخت مخاطب (مشتری یا مشتریان):
بسیاری از کسایی که برای کسبوکارشون بیزینس پلن می نویسن از این بخش راحت میگذرند و فکرمیکنند زیاد مهم نیست من باقدرت به شما میگم اساسیترین بخشهای یک کسبوکار شناخت مخاطب است،
اگر شما مشتری کسبوکار ورزش خودرو نشناسید و ندونید چه نیازی یا مشکلی میتوان گفت کسبوکار شما شکستخورده است. پیشنهاد میکنیم حتم وقت بیشتر برای شناخت مخاطب بذارید.
تحلیل بازار:
بررسی کنید که کدام بخش از بازار (محلی و/یا جهانی) به دنبال استفاده از محصول یا خدمت شما خواهند بود. برای پیدا کردن جواب این سؤال حدس و گمان کافی نیست و باید تحقیقاتی صحیح و هوشمندانه انجام بدهید. باید اطلاعات موجودِ بهدستآمده از مشاهدات و تحقیقات دیگران را تحلیل کنید و آن را در کنار اطلاعاتی قرار بدهید که حاصل مشاهدات و روشهای جستوجوی خودتان هستند.
در تحقیقات خود موارد زیر را بررسی کنید:
آیا بازار مناسبی برای این محصول یا خدمات ورزشی ما وجود دارد؟
مشتریان بالقوهی ما در چه محدودهی سنیای قرار دارند؟
آیا محصول یا خدمات ما برای گروه اقتصادی یا قومیِ خاصی جذاب است؟
آیا فقط افراد ثروتمند میتوانند از پس پرداخت هزینهتان بربیایند؟
آیا مشتری ایدئال شما در منطقه یا محلههای خاصی زندگی میکند؟
اندازه کسبوکار:
در این مرحله باید مشخص کنید که میخواهید برای کدام بخش از بازار محصول ورزشی تولید و یا خدمات ورزش ارائه نمایید. بهعنوانمثال شما قصد دارید دستگاه بدنسازی تولید کنید و یا میخواهید برای کهنسالان خدمات بازتانی ارائه نمایید در مرحله اول نمیتوانید بگید برای کل دنیا این محصول و خدمات به درد میخورد. پس سعی کنید در قدم اول گروه مشتریانی را انتخاب کنید که کوچکتر و هدف گذاری شده تر باشند.
مثل این سؤالها جز سؤالهای خوب در این زمینه هست:
در هر یک از جمعیتهای موردنظر چند فرد پیر هست که به بازتانی احتیاج داشته باشد؟
در ایران چند باشگاه بدنسازی وجود دارد؟
این تعداد افراد ماهانه یا سالانه چه مقدار از خدمات ما مصرف میکنند؟
چه تعداد مرکز ارائهکننده این خدمات فعال هستند و سهم آنها از این بازارچه مقدار است؟
اندازهی کسبوکار رقبای آیندهی شما چیست؟
پس مهمه چه بخش از جامعه رو مورد هدف کسبوکار ورزشی خود قرار دهید.
اهداف کسبوکار:
یکی از مهمترین مراحل نوشتن بیزینس پلن، نوشتن و مشخص کردن اهداف کسبوکار است.
نیازهای اولیه: چه بخواهید مجموعه ورزشی باکلاسی را در شمال تهران و یا یک باکس بدنسازی، بخرید باید فهرستی ازآنچه نیاز دارید تهیه کنید.
برخی از موارد فهرست شما ممکن است مواد قابللمس مانند کامپیوتر یا دستگاهها تولید باشد؛
اما برخی از موارد ملموس نیستند مانند مقدار زمانی که باید برای طراحی دستگاه بدنسازی یا انجام تحقیق دربارهی مشتریان بالقوه صرف کنید. همه و همه را باید دقیق یادداشت کنید.
برنامه بازاریابی کسبوکار:
تدوین این بخش یکی از مهمترین و حساسترین کارهاست. شما باید بتوانید سرمایهگذار یا کارمند بانک را متقاعد کنید که بازار خوبی برای محصولات یا خدمتتان وجود دارد. پیشبینی فروش در این قسمت انجام میشود که مبتنی بر تحقیقات بازاریابی است که شما انجام دادهاید.
بخشهای مختلف این قسمت میتواند به شرح زیر باشد:
1.تعریف (مشخص کردن) بازار محصول یا خدمات ورزشی شما
2.شناسایی مشتریان بالقوه و بالفعل شما
3.پیشبینی فروش برای حداقل سه سال آینده
4.عوامل تأثیرگذار در بازار شما (تحولات صنعت ورزش، نوسانات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، تغییرات جمعیتی، سیاستهای دولت و…)
5.خلاصهای از روند تحولات گذشته بازار ورزشی مدنظر شما
بنابراین در این قسمت آنالیز SWOT ضروری است.
نقات قوت
نقاط قوت عوامل قابل کنترل کسب و کارتان است که میتواند شامل افرادی باشد که استخدام می کنید (تجارب، تحصیلات، سوابق و…) و یا نوع ارتباط شما با مشتریان بالفعل. به صورت کلی نقاط قوت یک کسب و کار مواردی است که شرکت میتواند برای پیشبرد اهداف خود روی آنها حساب کند و این عوامل باعث حرکت رو به جلوی شرکت میشوند.
نقاط ضعف
نقاط ضعف عواملی قابل کنترل و نیازمند بهبود است که مانع دستیابی کسب و کار به مزیت های رقابتی میشود. (نبود تجربه کافی، موقعیت نامناسب شرکت نسبت به رقبا، میزان محدود دستیابی به منابعی مانند پول)
فرصت ها
عوامل خارجی کسب و کار که منجر به تسهیل فرآیند کاری میشود در این دسته قرار می گیرند. فرصتها دست آوردهایی است که با استفادهاستراتژی بازاریابی می توانید از آنها جهت بهبود جایگاه خود استفاده کنید.
تهدیدات
تهدیدها نیروی های خارجی غیرقابل کنترلی است که برای تدوین برنامه های پیشگیرانه باید شناسایی شود. (شرایط اقتصادی ضعیف، نگرش بد جامعه نسبت به صنعت یا کسب و کار، قوانین و مقررات، یا تغییر در رفتار مصرف کننده)
مکان کسبوکار:
محل دفتر با کارگاه را معمولاً بر اساس پارامترهای زیر مشخص میکنند:
• در دسترس بودن نیروی کار
• نسبت دستمزد
• نزدیکی به منابع و مشتری
• حمایتهای اجتماعی
• امتیازهای مالیاتی
• نیازهای منطقهای
• حمایتهای بانکی
• تأمینکنندگان و نزدیکی به آنها
• هزینههای حمل نقل
در این بخش میبایست در رابطه با امکانات کارگاه، انبار و دفتر کار و تجهیزات موردنیاز مانند ابزارآلات، ماشینآلات، کامپیوتر و وسایل نقلیه نیز بحث نمایید.
هزینه کسبوکار:
بخش مالی طرح کسبوکار (بیزینس پلن) در صنعت ورزش باید امکان ادامهٔ حیات کسبوکار شمارا نشان دهد؛ که شامل سه عنصر اصلی است:
بودجه
صورتحساب درآمد
بیلان نقدینگی
الف) بودجه
در این بخش وضعیت مالی کسبوکار در طول یک دوره مشخص برآورد میشود که معمولاً برای سه سال اولیهٔ کسبوکار است. در آن منابع موردنیاز برای فعالیت آتی کسبوکار و نحوهٔ تأمین آنها مشخص میشود.
ب) صورتحساب درآمد
صورتحساب درآمد نیز سود و زیان پیشبینیشده را نشان میدهد. پیشبینی فروش که در بخش بازاریابی محاسبهشده بود در این بخش کاربرد دارد. بخشهای زیر را میتوان در این بخش گنجاند:
پیشبینی فروش
هزینههای تولید شامل مواد اولیه، نیروی کار، مخارج کلی تولید (ثابت و متغیر)
هزینههای نگهداری و انبار داری
توزیع
تبلیغات
تخفیفت
دستمزدها
مالیات
اجاره
برق و آب و گاز و تلفن و…
پ) بیلان یا صورتحساب نقدینگی
این بخش مقدار و زمان پولهای ورودی و خروجی را مشخص میکند. یکی از مهمترین بخشهای مالی، نحوهٔ تأمین اعتبار اضافی برای کسبوکار است. آخرین سند بخش مالی جدول مقایسه دخل و خرج است که نشان دهندهٔ سطح فروش و تولید لازم برای پوشش هزینهها است.
با توجه به تخصصی بودن این بخش حتم از مشاوران مالی برای تدوین آن کمک بگیرید.
مدیریت کسبوکار:
سوابق و تجربیات اعضای مدیریتی سیستم از نکاتی است که برای خوانندگان طرح کسبوکار بسیار مهم است. این بخش را طوری تهیه کنید تا نشان دهید افراد انتخابی شما برای این کار شایسته اند و میتوانند سودآوری کسبوکار را تضمین کنند.
در این بخش میبایست موارد زیر را نیز تهیه نمایید:
ساختار سازمانی
تصمیم مدیریت و کارکنان مهم
تجارب و قابلیت فنی هر یک از کارکنان
ساختار مالکیت و پرداختها
مشاوران
مهمترین خطرات:
در هر کسبوکار ورزشی یا غیره ورزشی اتفاقاتی رخ می دهد که هر چقدر آنها را از قبل شناسایی کرده باشیم در مقابله با آنها موفق تر خواهیم بود مواردی از قبیل:
تغییرات ناخواسته
فراتر رفتن هزینههای طراحی و تولید
ورود رقبای جدید
مشکلات خرید
شکسته شدن قیمت توسط رقبا
اشتباه درآمدن پیشبینیهای بازار
نرسیدن به اهداف فروش
از بین رفتن تیم مدیریت
حتم برای موارد فوق راه حل هایی در ذهن داشته باشید، چون این قسمت میتواند توان مدیریتی شمارا در مواجهه با مشکلات نشان دهد.
استراتژیهای توسعه:
هر طرح کسبوکار در صنعت ورزش باید نگاه جدی به آینده داشته باشد. نقشه هایی را که برای توسعهٔ کارها کشیدهاید.
رسیدن به اهداف ایدئال یک برنامهٔ مکتوب میخواهد که استراتژی نامیده میشود.
زمانبندی اهداف:
در این بخش زمان پیشبینیشده برای دستیابی به هر کدام از اهداف اصلی و فرعی با کمک یک جدول زمانبندی نوشته میشود. در تهیهٔ آن محدودیتها و ارتباط منطقی بین اهداف را فراموش نکنید.
برخی از فعّالیتها که میبایست بهعنوان اهداف پروژه برای آنها جدول زمانبندی تهیه کنید عبارتند از:
طراحی محصول یا خدمات جدید ورزشی
تشکیل تیم مدیریت
پیشبینی فروش
برنامه ریزی تولید
تکمیل طرحهای اولیه
استخدام نمایندگان فروش
امضای قرار داد با نمایندگان و تأمینکنندگان و…
همیشه به این اعتقاد دارم که اگر شما بتوانید یک طرح کسب و کار ورزش را در سه دقیقه توضیح دهید حتما می توانید در سه ساعت آن را سخنرانی کنید.
ارائه آسانسوری را باید یادبگیریم.
فرض کنید که با یک نفر سوار آسانسور شدهاید و چند طبقه میخواهید با او باشید. حالا تصور کنید که میخواهید در همین فاصله بین چند طبقه، ایده کسب و کار خودتان را به این شخص مهم توضیح بدهید. به نظرتان چقدر زمان دارید؟ دو دقیقه؟ سه دقیقه؟ شاید کمی بیشتر یا کمتر ولی در کل زمان چندان زیادی ندارید. قسمت اول بیزینس پلن شما هم دقیقا همین شکلی است. یعنی شما فقط به اندازه چند جمله یا نهایتا یک پاراگراف فضا دارید که ایده کسب و کار ورزشی خودتان را به جذاب ترین شکل ممکن بیان کنید تا بتوانید نظر سرمایهگذار را جلب کنید. اگر شروع به نوشتن قسمت ارائه آسانسوری بکنید از مقدار زمان و فکری که لازم میشود ممکن است تعجب کنید! چون واقعا هم کار چالش برانگیزی است که کل ایدهتان را در چند جمله خلاصه کنید و همین خلاصه هم خودش جذاب باشد! اما یادتان باشد که این چند جمله میتواند مهمترین جملاتی باشد که در شروع استارت آپتان استفاده میکنید.
ارائه آسانسوری شما باید سه عنصر اصلی استارت آپتان را در خودش داشته باشد: • با چه مشکلی درگیر هستید؟
• چه راه حلی برای این مشکل دارید؟
• این کار را برای چه قشری از جامعه انجام میدهید؟
در نوشتن ارائه آسانسوری خودتان خیلی دقت کنید چون که آن را در ایمیل، ارائه و حتی زمانی که استارت آپتان راهاندازی شده است استفاده خواهید کرد.
همچنین برای ارائه و بیان آن هم خیلی تمرین بکنید تا مسلط بشوید و بتوانید تحت هر شرایطی بصورت تاثیرگذار و خلاصه ارائه بدهید. یعنی ممکن است شرایطی برای شما پیش بیاید که مشکلات شخصیتان کمی زیاد شده باشند. شما باید به قدری به ارائهتان مسلط باشید که چنین مسائلی روی آن تاثیرگذار نباشند.